وبلاگ علمی مدارس سمپاد و تیزهوشان

استفهام انکاری:به کار بردن جملات ، ابیات و عبارات سوالی که فعل آن ها به هر صورت باشد جواب آن بر عکس خواهد بود.(یعنی اگر فعل سوال  منفی باشد ،فعل  جواب مثبت خواهد بود    و    اگر فعل سوال مثبت باشد جواب  منفی خواهد بود.)

به مثال زیر توجه کنید:

فضل خدای را که تواند شمار کرد؟(جواب:هیچ کس نمی تواند)

مثنوی (دوگانه):شعری است که هر بیت آن قافیه ای جداگانه و مخصوص به خود را دارد که با قافیه  بیت های دیگر فرق دارد.(شعری  که مصراع های آن دو به دو باهم قافیه ای برابر دارند)

شکل گرافیکی مثنوی:

----------------------+                     ----------------------+

----------------------=                     ----------------------=

  ----------------------=                   ----------------------=

     ----------------------#                    ----------------------#    

چون در قالب مثنوی شاعر در هر بیت می تواند قافیه ی جدیدی بیاورد  ،بهترین قالب شعر برای سرودن داستان ها این قالب شعر است.

تشبیه:هر گاه کسی یا چیزی رابه خاطر داشتن  صفت یا حالتی  به کسی یا چیزی دیگر که آن صفت یا حالت را به حدّ کمال دارد یا به داشتن آن معروف است ، مانند کنیم تشبیه نامیده می شود.(تشبیه کردن کسی یا چیزی به کسی یا چیز دیگری را به خاطر داشتن صفتی مشترک تشبیه می گویند)

طرفین اصلی تشبیه:1-طرف اوّل(مشبّه):کسی یا چیزی است که او را به کسی یا چیزی دیگر تشبیه کرده ایم.

2-طرف دوّم(مشبّه به):کسی یا چیزی است که طرف اوّل (مشبّه)را به او تشبیه

کرده ایم

وجه شبه:صفت مشترک میان طرف اوّل(مشبّه) و طرف دوّم(مشبّه به)است که باعث به  وجود آمدن تشبیه شده است.

ادات تشبیه:کلماتی هستند که به وسیله ی آن ها (طرف اوّل(مشبّه) ) را به طرف دوّم(مشبّه به)تشبیه می کنیم و عبارتند از:(مثل،مانند،چون، همچون چو،همانند و ...)

نکته:در هر تشبیه وجو طرف اوّل (مشبّه) و طرف دوم (مشبّه به) اجباری است امّا  وجه شبه و ادات تشبیه  گاهی حذف می شوند.

مثال:

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را                                                                           

مشبّه         مشبّه به

تشخیص(جان بخشی به اشیا):هرگاه کار ها و رفتار های انسان را به اشیا ، حانوران وپدیده های دیگر نسبت دهیم تشخیص (جان بخشی به اشیا)نامیده می شود.(نسبت دادن رفتار های انسان  به اشیا ، جانوران و پدیده های دیگر را تشخیص (جان بخشی به اشیا )می گویند) 

مثال:جوجه گنجشک گفت می خواهم فارغ از سنگ بچه ها باشم

استعاره:نوعی تشبیه است که یکی از طرفین آن(مشبّه یا مشبّه به)حذف شده باشند.

به مثال زیر توجه کنید:

مگر ای سحاب رحمت تو بیاوری از ته دوزخ

استعاره از حضرت علی

تضاد(طباق):به کار بردن کلمات مخالف و ضد هم در نظم یا نثر را تضاد یا طباق می گویند.

              نباشد همی نیک و بد پایدار                 همان به که نیکی بود یادگار

            در این بیت بین کلمات«نیک و بد»آرایه ی تضاد یا طباق به کار رفته است.

مراعات نظیر(تناسب):هرگاه شاعر یا نویسنده ای در یک مصراع یا بیت با جمله کلماتی را که با هم داری ارتباط«کاری،معنایی،از نوع جنس» هستند را به کار ببرد مراعات نظیر یا تناسب نامیده می شود.

مثال:

مزرع سبز فلک و داس مه نو     یادم از کشته ی خویش آمدو هنگام درو

در این بیت بین کلمات «مزرع سبز،داس،کشته و درو» مراعات نظیر وجود دارد.

فعل:کلمه ای است که انجام گرفتن کار یا پذیرفتن حالتی را همراه با مفهوم زمان،شخص و مفرد یا جمع بودن نشان می دهد.

پیام ها یا ویژگی های فعل:

1-انجام گرفتن کار یا پذیرفتن حالت                                         2-زمان

3-شخص

4-مفرد یا جمع بودن

انواع فعل:فعل ها بر دوگونه اند:

1-افعال ربطی:فعل هایی هستند که توسط آن ها صفت حالتی (مسند) را به کسی یا چیزی (نهاد) نسبت می دهیم و عبارتند از«است،بود،شد،گشت و گردید»

نکته ی 1:اگر یکی از افعالربطی در جمله ای قرار بگیرد آن جمله جمله ی اسمیه یا اسنادی نامیده می شود.

نکته ی2:اگر فعل «شد» رد جمله ای معنی «رفت» بدهد فعل ربطی یا اسنادی محسوب نمی شود.

مثال:خود به طلب نمک شد.(یعنی خودش برای یافتن نمک رفت).در این جمله «شد» فعل خاص محسوب می شود و فعل ربطی نیست.

نکته ی3:فعل های گشت و گردید اگر به معنی «چرخیدن ، دورزدن یا گردش کردن» بیایند فعل ربطی محسوب نمی شوند بلکه فعل خاص هستند.

مثال:مخمد در باغ گشت یا پرنده در آسمان آبی می گردد.

2-افعال خاص:به غیر از پنج فعل ربطی «است،بود،شد،گشت و گردید»بقیه ی فعل ها را فعل خاص می گویند که اگر در جمله ای بیایند آن جمله را جکله ی فعلیه می گویند.

آفریقای مرکزی: سرزمین بدون سرما (آفتابی) مرکزی (لاتین،یونانی)؛آلبانی: سرزمین کوهنشینان؛  
آلمان: سرزمین همه مردان یا قوم ژرمن (فرانسوی – ژرمنی)؛آنگولا: از واژه نگولا که لقب فرمانروایان محلی بود؛

برای دیدن بقیه به ادامه ی مطلب بروید